گاوهای شیرده:

الف) گاوهای شیرده: این گاوها به ادله تولید شیر، خوراک‏هایی واجب دارا هستند که پروتئین زیادی داشته باشند . ترکیب علوفه‏هایی نظیر یونجه خشک با کنسانتره دامی که انرژی کافی داشته باشند، زیاد مطلوب می‌باشد . 

پرس پلت

میزان غذا برای این دام‏ها به گونه دام حک هبومی می باشد یا دورگ و اندازه شیر تولیدی بستگی داراست . اندازه ماده غذایی کم آب برای گاوی که دوازه کیلوگرم در روز شیر می‏دهد و پانصد کیلوگرم وزن دارد، ده کیلوگرم می‌باشد . دو کیلوگرم از این مقدار می بایست کنسانتره باشد . 

در ابتدای زمان شیرواری زیرا دام وزن زیادی را از دست داده و اشتهای کمتری دارد، باید از علوفه‏های مرغوب و کنسانتره خوب استعمال کرد . به علاوه از دادن علوفه‏هایی مثل کاه و سبوس برنج بایستی جلوگیری شود . 

ب) 

گاوهای خشک حامله در پایان زمان شیرواری یعنی سه ماه گذشته از وضع حمل کم‏کم بایستی از مقدار کنسانتره دامی و علوفه‏های مرغوب کم کرد . به جای آن می‏توان، خوراک‏های کم‏ارزش‏تر را در غذای دام قرار اعطا کرد . یعنی می‏توان به طور بی نقص از علوفه استعمال کرد و دیگر به دام‏ها کنسانتره نداد . به کار گیری بسیار از غذای آردی در گاوهای کم آب سبب چاقی آن‌ها می‏شود . در نتیجه، سخت‏زایی و بیشترشدن هزینه‏ها را به دنبال داراست . 

دو هفته قبلی از زایمان، کم ناچیز اندازه کنسانتره در غذای دام را اضافه فرمائید . همینطور از علوفه‏های مرغوب نظیر یونجه باید در خوراک دام به کارگیری کرد . 

ج) 

گوساله ‏های پرواری ـ سه ماهه اولیه عصر پروار: در این دوره، استخوان‏ها و اندام گوساله‏ها رشد می‏کند . بدین ترتیب گوساله‏ها به خوراک‏هایی نیاز دارا هستند که پروتئین متعددی داشته باشند . برای این کار، علوفه‏هایی مانند یونجه و علف باغ مناسب می‌باشند . به علاوه در ادغام کنسانتره بایستی از کنجاله تخم پنبه استعمال کرد . همینطور به کار گیری از کربنات کلسیم یا این که پودر آهک و خوراک‏های کلسیم‏دار واجب می باشد . 

اضافه‏وزن روزمره در این دوره، با هزینه کمتر و سرعت بخش اعظم انجام شود . بنابراین، پروار دام‏های برنا از نظر اقتصادی باصرفه‏تر می باشد .

ـ سه ماهه دوم پروار: در این عصر گوساله‏ها پرورش ابتدایی خود را انجام داده‏اند . در نتیجه، استخوان‏ها و اندام‏ها رویش کمتری دارند . بنابراین، برای پروار و چاق‏شدن گوساله‏ها می بایست از خوراک‏های پرانرژی و علوفه‏هایی که تا حدودی مرغوب هستند، استعمال کرد . 

آرد جو، تفاله چغندر قند، ملاس، علف گلشن و مقداری یونجه و کاه برای این عصر مطلوب می‌باشند . در این دوره برای اضافه‏شدن وزن گوساله‏ها می بایست هزینه بیشتری کرد . همینطور هفتاددرصد غذای دام باید از کنسانتره دامی که مواد پرانرژی دارد، تشکیل شود . 

استعمال از ضایعات در تغذیه دام